Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810
Cerfuei-bastard
Chaerophyllum temulum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Cerfuei-di-bourrisco.
Noms en français : Cerfeuil penché, Cerfeuil enivrant.
Descripcioun :Lou cerfuei-bastard dóu gènre Chaerophyllum trachis au nostre subretout en ribo de ribiero e dins li bos umide. Se recounèis à si boutoun de flour clina avans la flourido. Èi peréu uno planto proun pelouso, majamen sus li pecou di fueio (fotò). Li petalo soun pas trop divisado pèr un Chaerophyllum. Coumpara emé lou cerfuei-fèr e lis àutri Chaerophyllum pèr pas s'engana. La bourrisco èi la saumo en maritime.
Usanço :Porto peréu lou noum de cerfuei-fèr-embriagant (cerfeuil enivrant et cerfeuil des fous), alor tant se poudrié que siegue un pau empouisounant, mai n'en sabèn pas mai.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chaerophyllum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Ribiero
- Bos clar
- Sebisso
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Chaerophyllum temulum L., 1753